Landgoed Vilsteren

HUIZE VILSTEREN


Op loopafstand van de camping ligt het dorp Vilsteren. Vilsteren dankt zijn naam aan Herman van Vilsteren, die daar aan het eind van de veertiende eeuw woonde en leenman was van de bisschop van Utrecht.

Ooit was er ook een kasteeltje dat gebouwd werd in 1502 en later vervangen werd door het Huis Vilsteren, het huidige landhuis. Eigenlijk is de naam van het huis Groot Spijker. Die is ontstaan in een tijd, dat de boeren de pacht nog betaalden met graan. Een graanschuur werd een spijker genoemd, in de volksmond spieker. Het is een ontwerp van Eduard Cuypers, een broer van de beroemde architect die onder andere het Rijksmuseum in Amsterdam tekende. In het landhuis was jarenlang een internationale school gehuisvest, waar vooral kinderen van diplomaten les kregen.

 Vilsteren, een klein dorp tussen Dalfsen en Ommen. Wanneer u vanuit Dalfsen naar Vilsteren komt, zal u vooral de begroeiing opvallen. Het dorp wordt 's zomers overschaduwd door een bladerdek van enorme eiken en beuken.

Sinds het jaar 1850 is het Landgoed Vilsteren, met een oppervlakte van ongeveer duizend hectare, in handen van de familie Cremers. Daar hoort ook alle grond in het dorp bij, die door de eigenaren van de huizen en boerderijen gepacht wordt. 
Camping "De MOAT" is daar een uitzondering op. Het is een enclave in het landgoed. De camping ligt nl. op eigen grond en wij hoeven derhalve ook geen erfpacht te betalen aan het landgoed Vilsteren.


HERBERG DE KLOMP

Vilsteren was vroeger ook een halteplaats voor de postkoets van Zwolle naar Coevorden en dan verder door naar Duitsland. Bij de herberg De Klomp, genoemd naar de vroegere eigenaar Herman Klomp, konden de paarden rusten. Er was ook een eenvoudige slaapplaats voor de passagiers. Al rond het jaar 1600 was hier een herberg, vlak naast de kerk. Die is er nog steeds en wordt als restaurant uitgebuit.



 


LUIKEN


Boerderijen en huizen die tot het landgoed behoren, kun je herkennen aan de geel-groen geschilderde luiken. Ook de rest van het pand heeft dezelfde kleuren en er wordt voorgeschreven welke kleuren precies moeten worden gebruikt. De familie wil het dorp namelijk zo oorspronkelijk mogelijk houden.



RIVIERARM

Het gebied rond het dorp met veel bossen, akkers en weilanden is ideaal om te wandelen. Het landgoed grenst aan de Vecht en daar is ook een dode rivierarm. Hier laat men de natuur z'n gang gaan en wordt de grond niet meer bemest. Heel wat beschermde planten en bloemen kun je hier vinden. Heel mooi is de steenanjer, die hier vrij veel voorkomt en daarom ook wel de Vechtanjer wordt genoemd.


Dit is een van de mooiste plekjes langs de rivier, met ook enkele rivierduinen die kort na de IJstijd zijn ontstaan. Het zijn verhogingen in het landschap, grond en stenen die door het ijs werden vooruitgeschoven. Deze zijn nu begroeid zijn met oeroude bossen. Op een van deze duinen heeft men een uitzichtpunt voor wandelaars gemaakt en hier heb je een prachtig uitzicht over het Vechtdal.

Enkele bezienswaardigheden tijdens een wandeling rond camping 'DE MOAT'. Wat verderop staat op zo'n rivierduin een hut, waar volgens de legende eens een kluizenaar gewoond heeft. Het zou een priester geweest zijn die voor de Katholieken de mis opdroeg, in het overwegend Protestantse gebied. Het is een eenvoudig optrekje, dat gemaakt is van gevlochten takken. Aan de gevel hangt een bord met opschrift "Contritum et Humiliatum". Deze kluizenaarshut en het koepeltje worden tegenwoordig keurig onderhouden door de dorpsjeugd. De kluizenaarshut wordt tweede kerstdag gebruikt als stal van Bethlehem tijdens de levende kerststal wandeltocht. 

Wat verderop is de "witte koepel", eens het theehuisje van de familie Cremers. Daar werden vroeger in het geheim ook Heilige Missen opgedragen. In het koepeltje heb je een geweldig uitzicht over de essen en op de kern van Vilsteren, met de molen en de kerk als markante aandachtspunten..  

Er staat ook een molen uit de vorige eeuw. Toen in het jaar 1901 de bliksem insloeg, moest men onderdelen van andere molens gebruiken voor herstel. Deze achtkantige stellingmolen uit 1858 is volledig gerestaureerd, bedrijfs-klaar en toegankelijk voor publiek. Er wordt regelmatig spelt gemalen, wat door lokale boeren verbouwd wordt en in diverse restaurants in de omgeving wordt geserveerd bij de lunch of het diner. Ook diverse bakkers verkopen "speltbrood".


DE KERK IN VILSTEREN

In deze overwegend protestantse regio is Vilsteren een katholiek bolwerk. De Rooms Katholieke Wilibrorduskerk is een neo-gothische pseudo-basiliek uit 1897. De kruiswegstaties (van kunstschilder Asperslagh), zijn de moeite van het bekijken meer dan waard. 


De huidige Willibrorduskerk werd in 1897 gebouwd en het geld daarvoor werd door de familie Cremers op tafel gelegd. Wel eiste men toen dat er een zijbeuk bij het priesterkoor gebouwd werd met zo'n twintig zitplaat-sen voor eigen gebruik. De toenmalige pastoor protesteerde, maar uiteindelijk werd de zijbeuk toch gebouwd. Die wordt tegenwoordig niet meer door de familie gebruikt. De familie Cremers zit nu gewoon bij de andere dorpelingen in de kerk.

Omdat het Landgoed Vilsteren alles onder controle heeft, is het dorp de afgelopen jaren nauwelijks gegroeid. Veel middenstanders zijn vertrokken of gestopt met hun nering.